NGUYÊN LÝ MỘT SỐ THĂM DÒ CHỨC NĂNG THẬN THƯỜNG DÙNG

►Thăm dò chức năng lọc của cầu thận bằng phép đo độ thanh thải

Phân tích nước tiểu

Thông số Bình thường Bất thường Nguyên nhân
Thể tích 1 – 2 L/24giờ    
Tỷ trọng 1,001 – 1,005    
pH 6,0 <4,6 hoặc >8,0 Chế độ ăn, uống
Màu sắc Vàng Đỏ Bệnh chuyển hóa
Độ trong Trong Đục Viêm, sỏi
Albumin Âm tính Dương tính Tổn thương cầu thận
Glucose Âm tính Dương tính Đái đường
Hồng cầu Ít Dương tính Sỏi, chấn thương, u thận
Bạch cầu Ít Xuất hiện nhiều Nhiễm trùng
Billirubin   Tăng Billirubin niệu

Xét nghiệm máu
Ure máu
Creatinin máu

Xét nghiệm nước tiểu

Thể tích: 1-2L/24 giờ
Màu sắc: Vàng, trong. Đục có nhiều protein, xác bạch cầu.

Độ thanh thải (clearance) của một chất X là hiệu quả lọc sạch một chất khỏi huyết tương cho biết bao nhiêu ml huyết tương qua thận được lọc sạch trong 1 phút, được tính theo công thức: 

Trong đó:

CX là clearance của một chất (ml/phút)
UX là nồng độ chất đó trong nước tiểu (mg/ml)
PX là nồng độ chất đó trong huyết tương (mg/ml)
V là lượng nước tiểu trong một phút (ml/phút)

Độ thanh thải inulin: Inulin là chất không được tái hấp thu, không bài tiết, được lọc hoàn toàn ra khỏi cơ thể

Giá trị bình thường: Cinulin = GFR = 125ml/phút

Độ thanh thải creatinin

Đo độ thanh thải creatinin nội sinh là chất sinh ra từ creatinin phosphat, được lọc ở thận, ống thận có thể bài tiết một lượng rất nhỏ. Xét nghiệm này hay sử dụng do không cần tiêm chất lạ vào cơ thể nhưng không phát hiện sớm tổn thương thận vì thận có khả năng bù rất lớn. Phải mất đi 50 -70% diện tích lọc của cầu thận thì  mới làm giảm độ thanh thải creatinin.

Giá trị bình thường với diện tích da là 1,73 m2 là 100-120 ml/phút. Phụ thuộc vào giới, tuổi.

Người ta cho rằng cho đến 30 ml/phút thì thận bị suy vừa phải. Giữa 15 và 30 ml/phút thì suy thận nặng. Giữa 10 và 15 ml/phút thì cần phải lọc máu.

Độ thanh thải của một chất phụ thuộc 3 yếu tố: Khả năng lọc của cầu thận; Mức độ tái hấp thu và bài tiết ở ống thận

Giá trị clearance đo được của một chất cho phép đánh giá mức độ đào thải chất đó của thận. Một số thuốc có C cao phải dùng liều cao, nhiều lần trong ngày để duy trì nồng độ tác dụng của thuốc.

Nếu     Cx<GFRinulin hoặc creatinin: X được lọc và được tái hấp thu
            Cx= GFRinulinx hoặc creatinin: X chỉ được lọc
            Cx>GFRinulin hoặc creatinin: X được lọc và được bài tiết

 

►Thăm dò chức năng ống thận
►Chẩn đoán hình ảnh thận