BẠCH CẦU

►Phân loại bạch cầu
►Số lượng bạch cầu và công thức bạch cầu
►Những đặc tính của bạch cầu
►Chức năng của các loại bạch cầu

►Quá trình sinh bạch cầu

Bạch cầu có nguồn gốc từ các tế bào gốc sinh máu vạn năng (Pluripotential Hemopoietic Stem Cell - PHSC) trong tuỷ xương. Các tế bào gốc sinh máu vạn năng phát triển thành những tế bào tiền thân dòng lympho và các tế bào tiền thân dòng tuỷ.

- Các tế bào tiền thân dòng lympho sinh ra các tế bào tiền bạch cầu lympho T và tiền bạch cầu lympho B. Hầu hết bạch cầu lympho rời khỏi tuỷ xương trước khi chín. Bạch cầu lympho T trưởng thành trong tuyến ức, bạch cầu lympho B phát triển và trưởng thành trong các mô bạch huyết ở ruột, lách và tuỷ xương. Sự tạo thành bạch cầu lympho được điều hoà bởi các lymphokin (interleukin).

- Các tế bào tiền thân dòng tuỷ gồm:

+ Đơn vị tạo cụm - bạch cầu hạt, bạch cầu mono (Colony Forming Unit - Granulocyte monocyte: CFU-GM).
+ Đơn vị tạo cụm bạch cầu ưa acid (Colony Forming Unit – Eosinophil:  CFU-Eo).
+ Đơn vị tạo cụm  dưỡng bào (Colony Forming Unit – Mastocyte: CFU - Ma).

Những tế bào tiền thân này sẽ tăng sinh và biệt hoá qua các giai đoạn để tạo ra bạch cầu hạt trung tính, bạch cầu hạt ưa acid, dưỡng bào và bạch cầu ưa base, bạch cầu mono...

Các bạch cầu hạt và bạch cầu mono phát triển và trưởng thành trong tuỷ xương. Quá trình sinh bạch cầu hạt được kích thích bởi yếu tố gây tăng bạch cầu, một yếu tố đặc hiệu được tìm thấy trong huyết tương khi có giảm bạch cầu. Nhiều chất hóa học khác được giải phóng vào máu khi  mô bị tổn thương cũng kích thích qúa trình sinh bạch cầu.

Sự sinh bạch cầu hạt, bạch cầu mono, mẫu tiểu cầu cũng được điều hoà bởi các chất hoá học gọi là yếu tố kích thích cụm (Colony Stimulating Factor - CSF), đó là những glycoprotein do nhiều loại tế bào bên trong và bên ngoài tuỷ xương bài tiết.

Bảng các yếu tố kích thích cụm (CSF).
Tên yếu tố Tế bào đích Cụm được điều hoà
Yếu tố kích thích cụm BC mono (M-CSF) Đơn vị tạo cụm BC mono (CFU-M) BC mono
Yếu tố kích thích cụm BC hạt (G-CSF) Đơn vị tạo cụm BC hạt (CFU-G) BC hạt trung tính
Yếu tố kích thích cụm BC hạt, bạch cầu mono (GM-CSF) Đơn vị tạo cụm BC hạt, BC mono (CFU-GM) BC hạt trung tính và BC mono.
Interleukin-3 (IL-3) Đơn vị tạo cụm của nhiều dòng tế bào máu BC trung tính, BC ưa acid, BC mono, mẫu tiểu cầu.
Yếu tố kích thích cụm mẫu tiểu cầu (Meg-CSF) Đơn vị tạo cụm mẫu tiểu cầu (CFU-Meg) Mẫu tiểu cầu
Erythropoietin Đơn vị tạo cụm hồng cầu (CFU-E) Hồng cầu

►Đời sống của bạch cầu